Zakwaszenie organizmu to jeden z problemów, który w powszechnej opinii wiąże się z jednym z popularnych błędów sportowców. Na czym polega zakwaszenie organizmu, jakie konsekwencje ze sobą niesie i czy to faktyczny kłopot zdrowotny? Przeczytaj – to może dotyczyć też Ciebie!
Na czym polega zakwaszenie organizmu?
Zakwaszenie organizmu to nie tylko doskonale nam znane potreningowe zakwasy. Mówiąc o nim mamy na myśli zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Chodzi o to, że nagromadzone w ciele kwasy zaburzają neutralne pH na rzecz bardziej kwaśnego, wynoszącego poniżej 7,35. Taka sytuacja zachodzi wtedy, gdy w organizmie zgromadzi się zbyt dużo jonów wodoru.
Nie należy mylić klinicznie rozumianej kwasicy oddechowej oraz nieoddechowej z potocznie kojarzonym zakwaszeniem organizmu. Obie kwasice sa konsekwencjami poważnych chorób uposledzających pracę metabolizmu. Zakwaszenie organizmu odnosi się natomiast do niekorzystnego modyfikowania pH przez dietę. W przeciwieństwie do prawdziwych kwasic nie prowadzi wprost do śmierci.
Jak łatwo się domyślić, gdy w organizmie cokolwiek nie jest ,,jak natura chciała”, konsekwencje nie dadzą nam spokoju. Tak samo byłoby w druga stronę – zaburzenie kwasowo-zasadowe może polegac także na zbyt zasadowym pH.
Zakwaszenie organizmu u sportowców – ile w tym prawdy?
Zakwaszenie organizmu to jeden z bardziej kontrowersyjnych tematów mających dotyczyć sportowców. Na początku wspominaliśmy, że wiąże się je z jednym z częstych błędów osób trenujących. Mowa mianowicie o nadmiarze białka w diecie. Miałby on prowadzić do zakwaszenia krwi, naturalnie mającej lekko zasadowy odczyn. Dotyczy to przede wszystkim radykalnych mięsożerców
Okazuje się jednak, że dieta nie ma aż takiego wpływu, by faktycznie zakłóciła pH krwi. Ze względu na nagromadzenie metabolitów białka może jednak zmienić pH moczu na bardziej kwaśne. Razem z nim będą bowiem wydalane kwaśne metabolity. O ile nadmiar białka nie zaburzy znacząco zasadowego odczynu krwi, wciąż będzie bardzo szkodliwy dla nerek i wątroby. To wystarczający powód, by nie przejadać się mięsem!
Kolejnym powodem wzrostu zakwaszenia jest wysiłek fizyczny – szczególnie krótki i intensywny, gdy mięśnie pracują w warunkach beztlenowych. Takie ćwiczenie powoduje wzrost stężenia kwasu mlekowego przez który dużo szybciej się męczymy. Ten problem ustępuje jednak jeśli zadbamy o odpowiednią regenerację potreningową.
Czy przewlekłe zakwaszenie organizmu to faktyczny problem sportowców? Zdania co do skali wpływu złej diety na równowagę kwasowo-zasadową nie są niestety jednoznaczne. Jedna strona przekonuje, że dieta nie jest w stanie poważnie wpłynąć na pH organizmu, druga wskazuje jej ogromny wpływ na bilans kwasowo-zasadowy… Cóż powiedzieć – czekamy na więcej badań i ustalenie konsensusu!
To co możemy stwierdzić na pewno – nadmiar białka w diecie szkodzi zdrowiu. Nawet jeśli nie jest w stanie wywołać poważnego zakwaszenia organizmu, będzie destrukcyjnie działał między innymi na nerki i wątrobę.
Przewlekła ,,ciężka dieta” bogata w mięso i tłuszcze nie jest zdrowa. By mozna było mówić o dobrym odżywianiu, na talerzu nie może brakować warzyw i owoców. Warzywa i owoce działają alkalizująco (podwyższają pH) oraz zawierają masę niezbędnych witamin – czy jesteśmy zakwaszeni czy nie, po prostu trzeba je jeść dla całokształtu kondycji.
Objawy zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
W niektórych przypadkach warto jednak zrobić badania mogące wskazać na zakwaszenie organizmu. Nie zawsze bowiem jesteśmy świadomi, że z naszym metabolizmem jest coś nie w porządku. Być może organizm nie do końca radzi sobie z jonami wodoru i mimo rozsądnej diety nie jest on w stanie utrzymać prawidłowego pH.
Jakie objawy zakwaszenia organizmu powinny wzbudzić uwagę? Wskazuje się na przewlekłe zmęczenie, nerwowość, zaburzenia snu, bóle głowy i zaburzenia koncentracji czy utratę apetytu. Co istotne – jeśli obserwujemy takie pogorszenie stanu zdrowia, może to świadczyć o rozmaitych chorobach bądź niedoborach. Nie należy kojarzyć wymienionych objawów wprost z zakwaszeniem, a udać się do lekarza i wykonać szereg badań.
Czy zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej u sportowców są faktycznym problemem? Wiele wskazuje na to, że przeceniamy wpływ diety na pH organizmu. Pewne jest jednak to, że nadmiar białka oraz unikanie warzyw i owoców długodystansowo przyczyniają się do rujnowania zdrowia. Co do samego zakwaszenia, czekamy na więcej badań, a póki co po prostu odżywiajmy się racjonalnie!
Bibliografia:
Leonkiewiz M. i inni, Wiedza i zachowania żywieniowe młodzieży uprawiającej sport – konieczność edukacji, [w]: Znaczenie racjonalnego żywienia w edukacji zdrowotnej, red. A. Wolska-Adamczyk, WSIiZ, Warszawa 2015
Wydro D. M., Nutraceutyki XXI wieku – Cellfood, Academy of Cosmetics and Health Care, 2016.
Publikacja narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, online: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zakwaszenie-organizmu-prawda-czy-mit/
Artykuł portalu BCAA: .
Artykuł portalu Fabryka Siły.
Artykuł portalu Diagnostyka.
Artykuł portalu medycznego Medycyna Praktyczna.
