Od znakomitej listy nisko węglowodanowych przepisów Twojego przyjaciela po doskonale przygotowane wysokobiałkowe obiady Twojego współpracownika – osoby będące na diecie z różnych względów powinny zwracać uwagę na makroskładniki w posiłkach. Ale oprócz ich roli w najnowszych trendach żywieniowych, co tak naprawdę wiesz o makroskładnikach? Niezależnie od tego, czy chcesz schudnąć, zbudować masę mięśniową, czy po prostu zdrowiej się odżywiać, w tym artykule dowiesz się jak skutecznie stać się mistrzem odżywiania, tak byś mógł bez problemu kontrolować makroskładniki w swojej diecie.
Makroskładniki w diecie
Mówiąc najprościej, „makro” (makroskładniki) to kluczowe składniki odżywcze, których potrzebuje nasz organizm. Są tylko trzy makroskładniki do zapamiętania i prawdopodobnie już o nich słyszałeś: tłuszcz, białko i węglowodany. Twój organizm otrzymuje bardzo potrzebne kalorie z makroskładników znajdujących się w posiłkach, które po zjedzeniu dodają Ci energii.
Łatwo jest faworyzować jeden makroskładnik i oczerniać pozostałe, ale w rzeczywistości każde z nich mają zarówno zalety, jak i wady. Chociaż różnice między „dobrym” i „złym” składnikiem żywieniowym mogą wydawać się w teorii skomplikowane, w rzeczywistości jednak stanie się to całkiem proste, kiedy będziesz wiedział, czego szukać na etykiecie z wartościami odżywczymi wybieranego produktu.
Odczytywanie etykiety wartości odżywczych
Nie ma czegoś takiego jak uniwersalne zapotrzebowanie dla wszystkich, jeśli chodzi o proporcje makroskładników. Podczas gdy Twój przyjaciel może odnieść korzyść ze spożywania 45% węglowodanów, 20% tłuszczu i 35% białka, Tobie z kolei będzie odpowiadać zupełnie innym rozkład makro. Skąd więc wiadomo, ile gramów zdrowych tłuszczów, węglowodanów bogatych w błonnik i chudego białka powinno zapełnić twój talerz?
Poznanie unikalnej wartości każdego makra jest kluczowym elementem planowania i przestrzegania zdrowej diety. Wszystko zaczyna się od zrozumienia etykiet żywieniowych. Pomyśl o etykiecie jak o szkolnej ściągawce z wartości odżywczej spożywczego produktu.
- Chcesz zastosować dietę nisko węglowodanową? Etykieta wartości odżywczych może pomóc Ci dowiedzieć się, czy otrzymujesz wystarczającą ilość błonnika.
- Stosujesz dietę o ograniczonej kaloryczności? Etykieta może pomóc w obliczeniu wielkości porcji, dzięki czemu możesz odzyskać kontrolę porcji i ostatecznie zrzucić ostatnie dwa kilogramy.
Jednostka kalorii
Oczywiście masz świadomość tego, że jeśli będziesz więcej jeść, dodasz w ten sposób nieco zbędnych centymetrów do swojej talii. Ale kalorie to znacznie więcej niż tylko waga. Kalorie (1 kcal = 1000 cal.) to jednostka miary, taka jak centymetr lub łyżeczka, która określa ilość energii w jedzeniu i napojach. Kalorie w rzeczywistości poprawiają metabolizm, łącząc się z tlenem, aby uwolnić energię potrzebną organizmowi do funkcjonowania.
Chociaż liczenie kalorii może pomóc w utracie wagi, sama wiedza o tym nie dostarcza wszystkich informacji potrzebnych do dobrego odżywiania. Musisz zrozumieć wartość kalorii, aby wiedzieć, dlaczego żywność oznaczona jako „niskokaloryczna” nie zawsze jest właściwym wyborem.
Tłuszcz – Twoje nowe paliwo
Przeminęło niskotłuszczowe szaleństwo lat 80-tych i 90-tych. Obecność w Twojej diecie takich składników jak: awokado, orzechy czy sera jest istotna. Twoje ciało wykorzystuje tłuszcz jako energię, ale ten makroskładnik oferuje o wiele więcej korzyści niż tylko to. Czy wiesz, że tłuszcz utrzymuje w dobrej kondycji twoje włosy oraz wpływa na elastyczność skóry? Albo, że twój organizm może wchłonąć tylko niektóre niezbędne składniki odżywcze, kiedy zostaną połączone z tłuszczem?
Brzmi świetnie – tylko czy jedzenie tłuszczu nie spowoduje, że będziesz tyć? Krótka odpowiedź: nie, o ile spożywasz tłuszcze z umiarem w ramach zbilansowanej diety. Ile tłuszczu dziennie jeść? Między 20 a 30% kaloryczności diety powinny wypełniać właśnie tłuszcze.
Jednak i to nie daje zielonego światła, aby od dziś kupować boczek na kilogramy. Niektóre rodzaje tłuszczów warto jeść częściej niż inne, dlatego warto zastąpić tłuszcze nasycone i trans odżywczymi tłuszczami nienasyconymi, aby ograniczyć apetyt, utrzymać zdrowe serce i wspomóc odchudzanie.
Jesz białko?
Pierwsze pozytywne rzeczy, które przychodzą na myśl, kiedy myślisz o białku, to ogromne, ukształtowane bicepsy i efektowny zarys mięśni brzucha. Jasne, makro budujące mięśnie może pomóc ci osiągnąć korzyści na siłowni, ale tych jest o wiele więcej. Białko jest tak naprawdę budulcem życia.
Białko jest jednym z podstawowych składników odżywczych. Jego dostarczanie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Stanowią blisko 20% masy ciała człowieka będąc najważniejszym składnikiem budowy organizmów żywych. W skład białek wszystkich organizmów żywych wchodzi głównie 20 aminokwasów. To one odpowiadają za regulację cyklu snu, wzmocnienie układu odpornościowego, a nawet za mocne włosy i paznokcie, oraz wiele innych ważnych funkcji. Co więcej, białko może pomóc Ci uzyskać – i pozostać – szczupłym, utrzymując uczucie sytości na dłużej i wpłynąć na spowolnienie złego wpływu „natury” na starzejące się mięśnie.
Z węglowodanami lub bez nich
Czy w ostatnim czasie zaopatrzyłeś się w ryż z kalafiora i zrezygnowałeś ze swojego ukochanego niedzielne śniadania z dodatkiem chrupiącego świeżego pieczywa? Można odnieść wrażenie, że węglowodany stały się ostatnio dietetycznym złoczyńcą. I prawdą jest, że rafinowane węglowodany mogą zniweczyć twoje wysiłki związane ze zdrowym odżywianiem. Węglowodany proste są trawione stosunkowo szybko, co prowadzi do krótkotrwałego przypływu energii, po którym następuje potencjalny spadek energetyczny i poważne zachcianki na coś więcej.
Z drugiej strony, węglowodany złożone stają bohaterem w naszej diecie. Zawierają błonnik, który jest rozkładany w bardziej stabilnym tempie, dostarczając trwałej energii, która również zapewnia uczucie sytości przez długi czas. Tak więc, podczas gdy niektóre przetworzone węglowodany są w zasadzie odżywczym odpowiednikiem „złego wilka”, wysokiej jakości węglowodany złożone są domem o mocnych fundamentach, który może utrzymać Twoje cele zdrowotne w nienaruszonym stanie.
