Młodzi ludzie coraz częściej łapią treningowego bakcyla! Na siłowni widujemy już nawet nastolatków, a na forach internetowych coraz częściej przewija się pytanie ,,od ilu lat można brać białko w proszku”. Czas wyjaśnić kwestię odżywek proteinowych w diecie bardzo młodego sportowca – przeczytaj!
Od ilu lat można brać białko – co mówią dietetycy?
To od ilu lat można brać odżywki białkowe w proszku jest zaskakująco kontrowersyjnym tematem. Z jednej strony mam trenerów i dietetyków uznających odżywki za bezpieczne dla nastolatka, z drugiej… również trenerów i dietetyków uważających inaczej!
Co mówią dietetycy? Przeważają głosy, że suplementacja powinna poczekać do 18-20 roku życia. Argumentują to jednak nie tyle ryzykiem stosowania odżywek, co ryzykiem stosowania diety wysokobiałkowej.
Stosując odżywki proteinowe nietrudno o przebiałczenie. Konsekwencją jest zakwaszenie i rozregulowanie całej pracy organizmu. W okresie dojrzewania, takie zaburzenie może bardzo negatywnie wpłynąć na gospodarkę hormonalną i spowodować przewlekłe kłopoty zdrowotne. Dojrzewanie to okres decydujący o naszej kondycji w całym dorosłym życiu.
Nastolatkom zaleca się bazowanie na samej diecie – zdrowej, zbilansowanej, pełnej białka w naturalnej formie. W taki sposób łatwo kontrolować podaż białka, a przyrost masy mięśniowej młodego sportowca będzie satysfakcjonujący. Odżywki zawsze mają być tylko dodatkiem do zbilansowanej diety – dodatkiem, którego większość nastolatków po prostu nie potrzebuje. O ich zapotrzebowaniu na białko piszemy w dalszej części artykułu.
Od ilu lat można brać białko w proszku – co mówią producenci?
Co jednak jeśli z jakichś przyczyn młodemu człowiekowi nie udaje się ,,przejeść” wystarczającej ilości białka? Producenci odżywek dość niechętnie odnoszą się do kwestii brania ich suplementów przez młodziutkich sportowców. Na opakowaniach niektórych WPC czy WPI widzimy nawet komunikaty, że są przeznaczone dla ,,osób zdrowych powyżej 18 roku życia”.
Powód takiego obostrzenia jest dość prozaiczny. Producenci chronią się przed możliwymi problemami, bo suplementy na siłownię generalnie są testowane na dorosłych. Niektórzy jednak (SFD Nutrition i Allnutrition również związane z SFD) nie wahają się poręczyć za swoje odżywki i zarekomendować je jako bezpieczne dla nastolatków o ile tylko są stosowane poprawnie, z umiarem.
No dobrze. Skoro jedni mówią tak, a drudzy mówią tak, co robić żeby na sto procent być bezpiecznym? Nie testować na sobie, ale udać się do dietetyka znającego się na żywieniu aktywnej młodzieży. Bardzo prawdopodobne, że odradzi stosowanie odżywek, a zamiast tego pomoże dopasować dietę do potrzeb młodego sportowca.
Proteiny w diecie aktywnego nastolatka
Organizm nastolatka ciągle rośnie, potrzebuje więc pełnowartościowego budulca. Zbilansowana, zdrowa dieta jest ważna w całym okresie dorastania – od niej w głównej mierze zależy zdrowie w dorosłym życiu.
Według oficjalnych zaleceń, piętnastoletni chłopiec powinien spożywać 1,1 grama białka na kilogram masy ciała. Gdy do tego dochodzi intensywna aktywność fizyczna, zapotrzebowanie wzrasta. Dorosłe osoby budujące mięśnie dawkują nawet powyżej 2 gramów białka na kilogram, ale u młodszych sportowców lepiej nie szarżować z takimi ilościami. Bezpieczna ilość to maksymalnie 1,4 gramy na kilogram.
Nawet trenujący nastolatkowie większość czasu spędzają na siedzeniu w szkole, nad lekcjami i przy komputerze. Nie ma mowy o ciężkiej pracy fizycznej, ,,życiu w biegu” wymagającym dodatkowego wsparcia, toteż podaż na proteiny nie będzie tak wysoka jak u dorosłych kulturystów. Przebiałczenie może zaś przynieść dużo poważniejsze konsekwencje niż u dojrzałych sportowców.
Podsumowując – od ilu lat można brać białko w proszku? Najlepiej poczekać przynajmniej do 18 urodzin. Nawet aktywny nastolatek nie ma tak dużego zapotrzebowania na białko jak dojrzały, pracujący kulturysta. Wypełnienie jego zapotrzebowania dzięki diecie nie będzie trudne. W razie jakichkolwiek komplikacji ze zbilansowaniem diety najlepiej skonsultować się z dietetykiem zamiast samowolnie sięgać po suplementy według samych producentów przeznaczone dla dorosłych.
Bibliografia:
Leonkiewicz M., Gacek M., Frączek B., Wiedza i zachowania żywieniowe młodzieży uprawiającej sport – konieczność edukacji, [w:] Znaczenie racjonalnego żywienia w edukacji zdrowotnej, red. A. Wolska-Adamczyk, Warszawa 2015.
Praca zbiorowa, Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, red. M. Jarosz, 2021.
Wrzosek M. i inni, Sposób żywienia i suplementacji osób trenujących sporty sylwetkowe, ,,Bromatologia i chemia toksykologiczna”, 49, 114-120, 2016.
Jarosz M. i inni, Czy wiesz ile potrzebujesz białka?, broszura Narodowego Instytutu Żywności i Żywienia: https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/broszura_bialko.pdf.
Blog jednego z czołowych producentów odżywek na polskim rynku (Allnutrition): https://allnutrition.pl/czy-odzywki-bialkowe-sa-bezpieczne-dla-nastolatka/.
Blog jednego z czołowych producentów odzywek na polskim rynku (SFD Nutrition):
https://www.sfdnutrition.pl/czy-odzywki-bialkowe-sa-bezpieczne-dla-nastolatka/.
Lekarze o odżywkach w diecie nastolatków:
https://www.znanylekarz.pl/pytania-odpowiedzi/odzywki-a-nastolatek,
https://www.bcaa.pl/poradnik-sportowca/czy-nastolatek-moze-stosowac-odzywki-bialkowe.html.
